🐟 Grensoverschrijdend of karaktermoord?

Afgelopen week las ik, weer eens, een artikel over een vermeende angstcultuur. Mijn eerste gedachte: is hier echt sprake van grensoverschrijdend gedrag, of is het gewoon weerstand tegen verandering en leiderschapsstijl? Niet elke verandering die ongemakkelijk voelt of leiderschapsstijl waar je je niet in kan vinden, maakt een werkomgeving onveilig. Tegenwoordig worden termen als ‘angstcultuur’ of ‘onveilig’ snel gebruikt, soms te snel. Zeker in het publieke domein is mijn indruk.

Verandering vraagt aanpassing, geen karaktermoord

Ik heb in mijn carrière genoeg leiders meegemaakt. Sommigen waren inspirerend, anderen ronduit horkerig. Maar ook al denk ik twee keer na voor ik voor die laatste categorie ga werken, dat betekent niet dat ze een onveilige cultuur creëerden. Het was simpelweg geen match.

Verandering schuurt.

Nieuwe leiders brengen nieuwe structuren en verwachtingen mee, en dat ligt niet altijd lekker bij iedereen. Maar weerstand of ongemak is iets anders dan grensoverschrijdend gedrag. Echte misstanden—zoals bij The Voice of Ajax—staan buiten kijf, maar ik heb ook situaties gezien waarin het ‘onveilig’-label werd geplakt omdat mensen zich niet konden vinden in een nieuwe richting of bepaalde aanpak. Dat is gevaarlijk.

Gebruik zware termen met zorg

Ik heb zelf ooit in een MT gezeten waar we gezamenlijk aan de bel trokken bij de RvC over onze directeur. Ondanks zijn goede track record zagen we dat hij de organisatie niet bracht wat nodig was. Dat gesprek was pittig, maar nodig. We hielden het professioneel, intern en constructief. Dat is iets anders dan publiekelijk iemand neerhalen met zware termen. In dit geval was verandering van leiderschap terecht, maar in veel andere gevallen is mijn indruk dat niet leider, maar juist de klager beter kan gaan.

Het te snel bestempelen van een situatie als ‘onveilig’ of zelfs ‘grensoverschrijdend’ kan grote schade aanrichten; voor de persoon in kwestie en voor de organisatie. We moeten kritisch blijven, objectieve criteria hanteren en voorkomen dat we verandering en een leiderschapsstijl die niet matcht met jouw voorkeur verwarren met grensoverschrijdend gedrag. Een leider uitdagen mag, maar laten we dat eerlijk, zorgvuldig en professioneel doen.